هدف طرح نهضت ملی برنامه ساخت ۴ میلیون مسکن است تا متقاضیان در این بازار که سالها از دسترسی به مسکن محروم ماندهاند با حمایتهایی مانند تأمین زمین و پرداخت تسهیلات، خانهدار شوند.
با توجه به اینکه این برنامه اقشار هدف را نیز برای تأمین مسکن در نظر دارد، هدف دولت کاهش هزینه ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن است تا فشار مالی کمتری به متقاضیان این واحدها وارد شود؛ از سوی دیگر تأمین منابع ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن از تسهیلات بانکی و آورده مردم در نظر گرفته شده است. در پرداخت تسهیلات بانکها کم کاری میکنند و از سوی دیگر با توجه به اینکه بیشتر متقاضیان نهضت ملی مسکن از اقشار متوسط و ضعیف جامعه هستند، تأمین آورده اولیه برای آنان مشکل است.
با وعده دولت سیزدهم برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی یکی از موضوعاتی است که شاید خیلیها را امیدوار کرد تا پس از سالها بالاخره بتوانند یک سرپناه برای خود داشته باشند. سرپناهی که اگر با شرایط عادی بخواهند آن را تهیه کنند، بیش از ۷۰ سال باید برای آن تلاش کنند و در صورتی که نرخ تورم را صفر در نظر بگیریم، شاید میتوانستند رؤیای خود را محقق کنند؛ اما برنامه دولت سیزدهم برای حذف قیمت زمین از تولید مسکن و نیز محاسبه هزینه ساخت بر اساس قیمت تمام شده، میتواند آرزوی بسیاری از خانوارها را محقق کند.
دولت به این منظور سعی دارد تا با در اختیار گذاشتن زمین رایگان و اعطای تسهیلات مسکن، به افراد کمک کند تا آنها بتوانند برای خانهدار شدن اقدام کنند. در حال حاضر مطابق آنچه مسئولان معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در اواخر دولت قبل و اوایل دولت فعلی بیان کردهاند، بین ۷ تا ۸ میلیون خانوار در کشور از ۲۷ میلیون خانوار، مستأجر هستند و بخش محدودی نیز در خانههای سازمانی (اعم از نظامی یا دولتی) زندگی میکنند.
یکی از ایراداتی که به تسهیلات نهضت ملی مسکن وارد میشود، نبود بازار رهن ثانویه و نیز تغییر نرخ تورم کشور است که برای بانکهای تجاری جذابیت ندارد، لذا بانکها تمایلی به پرداخت این تسهیلات ندارند. اگرچه دولت با ابزار شورای عالی مسکن و شورای پول و اعتبار بانکها را مکلف به اعطای تسهیلات نهضت ملی مسکن کرده اما به جز بانک مسکن و یکی دو بانک دولتی یا شبه دولتی، سایر بانکها در دو سال گذشته به حوزه تسهیلاتدهی به بخش ساخت مسکن ورود نکردهاند.
این در حالی است که بانکهای تجاری در دو سال گذشته تسهیلات قابل توجهی به شرکتهای زیرمجموعه خود دادهاند که در موارد زیادی یا اطمینانی به بازگشت آن نیست یا با روشهای حسابداری، اقدام به تراز کردن صورتهای مالی خود کردهاند./شلتوک