در شمال کشور پهناور و با قدمت جمهوری اسلامی ایران ، سرزمینی سرسبز به نام « گیلان » خودنمایی می کند . سرزمینی که از سویی ، جغرافیای دلپذیر آن مجموعه ای است بی بدیل از شاهکارها و مواهب طبیعی و خدادادی، حاصل آمیزش دریای همیشه آبی خزر، تجلی یافته در آیینه امواج نیلگون کرانه های دل انگیز با آوای خوش پرندگان، جلگه ها و کوهپایه های جنگلی با گستره سبز شالیزارهای برنج، عطر خوش بوته های سبز و مخملی چای، رودخانه های پر پیچ و خم با چشم اندازی زیبا و از سوی دیگر، سیمای میراث فرهنگی این سرزمین به عنوان مأمن اقوام آریایی از بزرگترین گاهواره تمدن و فرهنگ هزار ساله بشری است که علی رغم آسیب و گزند بسیار همچنان دارای آثار ارزشمند تاریخی، فرهنگی بجای مانده از گذشتگان، هنرهای سنتی و صنایع دستی با قدمت چند هزار ساله می باشد .
این استان با مساحت ۱۴۸۲۰ کیلومتر مربع بین ۳۶ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۲۸ درجه و۲۷ دقیقه عرض شمالی و ۴۸ درجه ۴۵ دقیقه تا ۵۰ درجه و۳۴ دقیقه طول شرقی نصف النهار مبدأ گسترده شده است و جمعیتی بالغ بر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر را در خود جای داده است .
آستانه اشرفیه :
در استان گیلان، از شهر رشت، مرکز این استان به سمت شرق که حرکت کنیم اولین شهرستانی که بر سر راهمان قرار دارد شهرستان مقدس آستانه اشرفیه است .
آستانه اشرفیه، شهرستانی زیبا و دل انگیز است که تمام زیبایی های خدادای گیلان به جز کوهستان را در خود دارد .
آستانه اشرفیه در ۳۵ کیلومتری مرکز شهرستان رشت واقع است و فاصلهٔ آن تا شهر لاهیجان ۷ کیلومتر است.
این شهرستان با وسعت ۴۲۶/۶ کیلومتر مربع در شرق گیلان در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۱۶ دقیقه و طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۵۶ دقیقه شرق نصف النهار مبدأ واقع شده‌است و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا -۲ متر است.
شهرستان آستانه اشرفیه با جمعیت ۱۲۵٫۴۳۷ نفر از دو بخش مرکزی با ۴ دهستان (کورکاء، دهشال، کیسم و چهارده) و بخش بندر کیاشهر با ۲ دهستان (دهسر و دهکاء) تشکیل شده‌است
۴۲ درصد جمعیت این شهرستان شهرنشین و ساکن در دو شهر آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر و ۵۸ درصد روستانشین و ساکن در ۱۰۷ روستا می‌باشند.
این شهرستان شامل دو شهر، دو بخش، ۶ دهستان و ۹۸ آبادی می‌باشد. شهر آستانه اشرفیه مرکز شهرستان است که در تلفظ محلی به آن «پیله أسسؤنه» گفته می‌شود. طول جغرافیایی آن °۴۹ وَ ۵۸ شرقی و عرض جغرافیائی آن °۳۷ وَ ۱۵ شمالی است پلی به طول ۸۵۰ متر در این شهر بر روی سفیدرود احداث گردیده‌است که این شهر را به رشت مرتبط می‌سازد.
آرامگاه دکتر محمد معین نیز در شهر آستانه قرار دارد.
وجه تسمیه :
این شهرستان که چهارمین شهر مذهبی کشورمان در مرکز آن قرار دارد در گذشته کوچان نامیده می شد
نام پیشین این شهر ظاهراً کوچان یا کُچان بوده و نام‌های چورکوچان، سیاکوچه و کوچصفهان که در نزدیکی شهر آستانه کنونی قرار دارند، یادآور نام پیشین این شهر است، به ویژه نام «چؤرکۊچان» خود نشان می‌دهد که روزی روستایی به نام کوچان در این محل بوده و سپس خراب شده و در کنار آن، شهر امروزی را ساخته‌اند و آن را کوچان خوانده‌اند، زیرا چورکوچان از دوپاره «چؤر» که در زبان گیلکی به معنی خراب، بایر و زمین متروکه است و «کۊچان»، نام پیشین شهر آستانه اشرفیه است، که مردم به این محل کوچ کرده بودند، از این رو آن را کوچان خوانده‌اند. این شهر در زبان گیلکی به «پیله آستانه» یا «پیله أسسؤنه» به معنی آستانه یا زیارتگاه بزرگ نیز سرشناس بوده‌است.
از آن جا که سید جلال‌الدین اشرف، فرزند موسی کاظم پس از نبرد با دشمنان برادر خود، علی بن موسی الرضا در نواحی کوچان و لاهیجان کشته می‌شود و در کوچان به خاک سپرده می‌شود، اندک اندک نام کوچان به پیله أسسؤنه، أسسؤنه و سرانجام آستانه اشرفیه تغییر می‌یابد.
این شهر در قدیم «کوچان» نام داشته‌است. کاشانی در تاریخ اولجایتو از کوچیان نام برده که احتمالاً صورت دیگر همین نام است (ص ۶۰). پس از به خاک سپردن آقاسیدحسن یا سیدابراهیم معروف به سلطان سیدجلال‌الدین اشرف (ع) فرزند امام‌موسی کاظم (ع) در آنجا، به تدریج نام کوچیان فراموش گردید و نام آستانه اشرفیه متداول شد. اسکندربیک ترکمان، نام این روستا را آستانه، یاد کرده و آن را از توابع لاهیجان به‌شمار آورده‌است (۱/۵۱۴). فومنی گیلانی نیز در تاریخ خود نامی از آستان اشرفیه به میان آورده‌است (ص ۱۰۳). مکنزی که در ۱۲۷۴ق/۱۸۵۷م از اینجا گذشته جمعیت آستانه را در حدود ۷۰ خانوار برآورد کرده‌است. به گفته او در فصل ابریشم در آنجا به زائران حرم جلال‌الدین اشرف غذای رایگان داده می‌شود (ص ۲۲). رابینو نیز از آستانه نام برده و شرحی دربارهٔ آن به دست داده‌است. به گفته او هر سال در فصل ابریشم زائران به سوی این زیارتگاه سرازیر می‌شده‌اند و بازار بزرگی که در آن شهر ساخته شده بود منبع سود زیادی برای صاحبان آن بوده‌است (ص ۳۷۳). . قاسم خان گمرکچی ثروتمندترین خان در تاریخ آستانه و همچنین از صاحبان این بازار بود. وی بیش از نیمی از زمین‌های کوچان را در اختیار داشت.
موقعیت جغرافیایی :
این شهرستان با وسعت ۶/۴۲۶ کیلومتر مربع در شرق گیلان در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۱۶ دقیقه و طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۵۶ دقیقه شرق نصف النهار مبدا واقع شده است و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۳ متر است .
شهرستان آستانه اشرفیه با جمعیت ۱۰۸.۱۳۰ نفر از دو بخش مرکزی با ۴ دهستان ( کورکاء، دهشال، کیسم و چهارده ) و بخش بندر کیاشهر با ۲ دهستان ( دهسر و دهکاء ) تشکیل شده است .
۷۲ درصد جمعیت این شهرستان شهر نشین و ساکن در دو شهر آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر و ۲۸ درصد روستانشین و ساکن در ۱۰۷ روستا می باشند .
آب وهوای آستانه مانند دیگر نقاط گیلان از نوع اب و هوای معتدل مدیترانه‌ای با رطوبت کمی بیشتر می‌باشد. در بعضی از سالها، چنانچه توده هوای سرد شمال، این ناحیه را تحت تأثیر قرار دهد، نظم و اعتدال چند ساله به هم خورده و شدت سرما، زیاد می‌شود.
