اختصاصی از شلتوک ، امروز ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ در جریان مذاکرات هسته ای وین ، علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد ایران با نمایندگان سه کشور اروپایی در جریان مذاکرات برای لغو تحریم‌ها در هتل کوبورگ وین وارد مذاکره شد.
پیش از این علی باقری مذاکره کننده ارشد کشورمان تأکید کرده بود که گرچه امروز از هر زمان به توافق نزدیک‌تر شده‌ایم، اما زمان تصمیم‌گیری طرف‌های مذاکره‌کننده در مورد موضوعات مهم رسیده است.
برهمین اساس هم بود که در روزهای اخیر علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در ادامه رایزنی‌های خود در وین با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به بحث و تبادل‌نظر پرداخت و در ادامه به‌صورت دوجانبه با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اروپایی دیدار و با نمایندگان تروئیکای اروپایی حاضر در مذاکرات نیز گفت‌وگو کرد تا مسیر دستیابی به راه‌حل جامع برای رسیدن به «توافق مثبت» هموار شود.
با شروع دور جدید گفت‌وگوهای هستهای در وین از روز سه‌‌‌شنبه هفته گذشته، سیگنال‌‌‌های متفاوتی از سوی دیپلمات‌‌‌های کشورهای حاضر در این مذاکرات ارسال می‌شود؛ از یک‌سو یک مقام ارشد دولت آمریکا این دور از مذاکرات را «دور حساسی» عنوان کرده و گفته که «ما واقعا در مرحله نهایی هستیم» و از سوی دیگر سی‌ان‌ان به نقل از سه مقام آمریکایی نوشته است، دولت بایدن بر این باور است که تا پایان فوریه (۲۰روز دیگر) فرصت دارد توافق هستهای ایران را نجات دهد؛ در غیر این صورت آمریکا باید مسیر خود را تغییر دهد. جن ساکی، سخنگوی کاخ‌سفید نیز روز چهارشنبه به خبرنگاران گفته بود که مذاکرات با ایران به «نقطه‌‌‌ای فوری» رسیده است و اگر در هفته‌‌‌های آینده توافقی حاصل نشود، بازگشت به توافق هستهای ایران غیرممکن خواهد بود.
رویکرد دوگانه آژانس در قبال ایران
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پیامی توییتری به دیدار خود با مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین اشاره کرد و گفت که گفت‌وگوهای مهمی با وی داشته است. گروسی در این پیام به «مذاکرات مهم» خود با باقری‌کنی درباره موضوع‌های دوجانبه و همچنین گفت‌وگوهای برجامی اشاره کرده است. این درحالی است که به‌نظر می‌رسد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رویکرد دوگانه‌ای را در قبال فعالیت‌های صلح‌آمیز هستهای کشورمان در پیش گرفته و درحالی‌که بر نظارت ویژه بر برنامه اتمی ایران اصرار دارد، به عربستان سعودی و مصر در زمینه توسعه انرژی اتمی کمک می‌کند؛ رویکردی که در سفر اخیر گروسی به عربستان‌سعودی مورد تأکید مدیرکل آژانس قرار گرفت.
گروسی در نشستی به میزبانی ریاض گفت که این نهاد بین‌المللی با مصر و عربستان سعودی برای کمک به‌منظور توسعه انرژی هستهای این دو کشور همکاری خواهد کرد. این درحالی است که پیش از این ترکی الفیصل، رئیس اسبق سازمان اطلاعات عربستان سعودی در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌ان» گفته بود که ریاض باید برای دفاع از خود در برابر ایران هرآنچه لازم است، ازجمله دستیابی به یک بمب هستهای را انجام دهد.
مطالبه ما در مذاکرات رفع تحریم هاست
فریدون عباسی ،رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی کشور و نماینده فعلی کازرون در مجلس گفت: بر اساس اخبار منتشر شده مشخص است که ما بر برداشته شدن تحریم ها پافشاری می کنیم، طرف های مقابل نیز به تعهدات خود عمل نکردند و هیچ منطقی نیز ندارند که چرا تعهدات خود را اجرایی نکرده اند.
عباسی تاکید کرد: بر اساس مصوبه مجلس موضع ما در مذاکرات رفع تحریم ها است و تیم مذاکره کننده باید در این چهارچوب گام بردارد.
فریدون عباسی در ارزیابی از روند مذاکرات هسته ای بیان کرد: ما باید از جنبه های مختلف به بحث مذاکرات نگاه کنیم، باید دید که ما در مذاکرات چه می گوییم و آن ها به ما چه جوابی می دهند. بر اساس اخبار منتشر شده مشخص است که ما بر برداشته شدن تحریم ها پافشاری می کنیم، طرف های مقابل نیز به تعهدات خود عمل نکردند و هیچ منطقی نیز ندارند که چرا تعهدات خود را اجرایی نکرده اند.
وی در ادامه با بیان اینکه تا زمانی که آن ها به تعهدات خود عمل نکردند ما نیز نباید به تعهدات برجامی خود پایبند باشیم، اظهار کرد: مصوبه مجلس نیز بر این موضوع تاکید داشته و دولت را ملزم می کند تا اجرای تعهدات برجامی را تا زمانی که تحریم ها برداشته نشده کاهش دهد. موضع ما بر اساس مصوبه مجلس کاملا مشخص است و تیم مذاکره کننده باید در همین چهارچوب گام بردارد تا تحریم ها برداشته شود.
مذاکرات نباید فرسایشی شود
رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: نباید مذاکرات طولانی و فرسایشی شود، تقویت ارتباط ما با کشورهای همسو نیز باعث می‌شود کشورهای غربی عضو برجام تصور نکنند دست ما در برابر آنها بسته است.
ولی اسماعیلی در گفتگو باخبرگزاری مهر با تمجید از عملکرد دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی، اظهار کرد: دولت روحانی همه تمرکز خود را روی ارتباط با کشورهای غربی گذاشت که به جایی نرسید و مسیر غلطی بود.
وی یادآور شد: دولت سیزدهم از تجربه تلخ اعتماد مطلق به کشورهای غربی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم درس عبرت گرفت و همه ظرفیت تعاملات بین‌المللی خود را در ارتباط با چند کشور غربی خلاصه نکرد و به صورت متوازن ارتباط با سایر کشورها از جمله کشورهای همسو و دوست را نیز در سرلوحه کار خود قرار داده است.
شروط ایران برای مذاکره با آمریکا
ناظران معتقدند طرح خواسته‌های فرابرجامی از ایران یکی از مهم‌ترین موانع کند شدن مسیر دستیابی به توافق در گفت‌وگوهای وین است؛ موضوعی که با توجه به سابقه بدعهدی غربی‌ها، با مقاومت مذاکره‌کنندگان کشورمان، مورد پذیرش قرار نگرفته است. دیروز هم دبیر شورای‌عالی امنیت‌ملی آب پاکی را روی دست غربی‌ها ریخت و تأکید کرد با وضعیت موجود، هیچ مذاکره فرابرجامی در کار نخواهد بود.
علی شمخانی در توییتی همزمان با مذاکرات وین در این زمینه نوشت: «آمریکا و اروپا در آزمون اجرای تعهدات‌شان در برجام مردود شدند. اکنون برجام برای ایران در حوزه اقتصادی و رفع تحریم‌ها به پوسته‌ای خالی تبدیل شده‌است. با آمریکای بدعهد و اروپای بی‌عمل، هیچ‌گونه مذاکره فرابرجامی صورت نخواهد گرفت.» این اظهارات دبیر شورای‌عالی امنیت‌ملی درحالی است که وزیر امورخارجه کشورمان نیز تأکید می‌کند که ایران بدون چشم‌انداز روشن با آمریکا مذاکره نخواهد کرد.
حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با نشریه انگلیسی فایننشال تایمز، با اشاره به تقاضاهای مکرر آمریکایی‌ها برای مذاکره مستقیم با ایران، تأکید کرد که اگر مقام‌های آمریکا در این زمینه حسن‌نیت دارند، قبل از هرگونه تماسی باید چند اقدام عملی انجام دهند. به‌عنوان مثال بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های خارجی، آزاد یا اینکه بخش‌هایی از تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال می‌شود، با یک فرمان اجرایی رئیس‌جمهور صرفا به نشانه حسن‌نیت لغو شود.
پیشنهاد مهم ایران درباره تعهد به برجام
وزیر امورخارجه کشورمان همچنین از ابتکارعمل جدید ایران برای پیشبرد مذاکرات در وین خبر داد و تأکید کرد به مذاکره‌کنندگان ارشد ایران گفته است به طرف‌های غربی پیشنهاد دهند که «حداقل پارلمان‌هایشان یا رؤسای پارلمانی آنها ازجمله کنگره آمریکا به شکل یک «بیانیه سیاسی»، تعهدهای خود را در قبال این توافق و بازگشت به اجرای برجام اعلام کنند.»
امیرعبداللهیان با اشاره به سوء‌پیشینه آمریکا در بدعهدی به تعهداتش تأکید کرده‌است که کنگره باید درباره تعهدات واشنگتن به برجام، بیانیه سیاسی صادر کند. وی همچنین با تأکید مجدد بر موضع ایران مبنی بر اینکه تهران خواهان لغو همه تحریم‌هایی است که در دوران ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران وضع شده‌است، عنوان کرد که افکار عمومی در ایران نمی‌تواند حرف‌های رئیس یک دولت را به‌عنوان یک تضمین بپذیرد؛ چه رسد به آمریکا که از برجام خارج شده‌است. وی همچنین با اظهار خوش‌بینی نسبت به مذاکرات تأکید کرد آنچه برای جمهوری‌اسلامی در روند مذاکرات وین مهم است، لغو تحریم‌های یکجانبه آمریکا و بازگشت همه طرف‌ها به تعهدهای برجامی خود است؛ رویکردی که ایران برای تحقق آن با ابتکار عمل وارد مذاکرات شده، اما طرف مقابل فاقد یک ابتکار عمل جدی است./شلتوک
