در تعاریف شهرسازی میدان بایستی دارای زندگی جمعی باشد و تعاملات وروابط اجتماعی در آن شکل بگیرد . میدان در مقابل حرکت وپویایی اجتناب ناپذیر حاکم برخیابان دارای نوعی سکون است و یک گره مردمی با هویت خاص می باشد. اما در آستانه اشرفیه تغییر ماهوی و اشتباه در ادراک مفهوم میدان سبب گشته آنها تنها کارکرد ترافیکی داشته باشند.
مهندس مومن نژاد ـ کارشناس ارشد معماری ـ می گوید: « میدان شهری برای شهروندان و تبلور زندگی جمعی آنهاست . المان ها باید به گونه ای طراحی شوند که علاوه بر تحریک حس بینایی ، حس خاطره را برانگیزد و در ذهن مخاطب ماندگار شود ».
با کمی دقت در میادین آستانه اشرفیه می توان دریافت که ایده خاصی از المان سازی در آنها وجود ندارد و در موارد معدود المان سازی بدون توجه به فرهنگ بومی و محلی انجام گرفته است.
مهندس مومن نژاد در این زمینه می گوید: « المان سازی فضای شهری بایستی نگاه ویژه ای به جنبه بومی و محلی نمادها داشته باشد و بتواند حس همزاد پنداری عابرین را برانگیزد و برای مسافران نمادی ازشهر آستانه اشرفیه تلقی گردد مانند آنچه در میادین ساوه می بینیم و مجسمه های زیبای انار در ذهن گردشگران ماندگار می شود ».
اما متاسفانه عدم توجه به فرهنگ محلی و تعبیه المان های بی روح و بی تناسب میادین آستانه را بی هویت نموده اند. مانند نصب دلفین ها در میدان جمهوری یا مجسمه فردوسی در میدان فردوسی در حالی که آستانه بزرگان زیادی دارد که میتوان از آنها برای ساخت تندیس استفاده کرد.
استفاده از نمادهای بومی سبب خاطره سازی برای گردشگران و افزایش حس تعلق برای شهروندان می شود، مانند آنچه اخیراً در میدان سید جلال الدین اشرف (خروجی فلکه کیسم به سمت لاهیجان) و میدان امام حسین انجام گرفته و ساخت خانه های روستایی و نماد های محلی توقف گاه مسافران گشته وحتی گیلانی ها نیز با این نماد ها عکس می گیرند.
از آنجایی که میادین مهمترین نقش را درپویایی و حیات فضاهای شهری دارند در طراحی المانها بایستی به این امر توجه نموده و به فراخور مکان قرارگرفتن میدان تعبیه مجسمه ها یا فضای سبز و آب نما و المانهای مفهومی ویا ترکیبی از آنها را در نظر گرفت.
مهندس آزاد ملکی ـ طراح فضای سبز ـ می گوید: « در استان سر سبز گیلان اصولاً لزومی به ساخت مجسمه و المان خاصی نیست ، می توان برخی میادین را با پوشش گیاهی زیبا سازی نمود و به فراخور فصل با کاشت گلهای زیبا منظره ای چشم نواز ایجاد کرد ».
مسئله تناسب المان سازی با جانمایی میادین نیز حائز اهمیت است، مثلاً در میدان حرم بایستی به این نکته توجه نمود که این مکان مرکز تجمع افراد از سراسر گیلان در مناسبت های مذهبی است و باید در طراحی المان قداست فضا در نظر گرفته شود و یا میدان حافظ که محل شلوغ و پر رفت و آمدی است، بهتر است با ایجاد فضای سبز فضای پرتنش اطراف آن را لطیف نموده و سر زندگی و هوای سالم ایجاد کرد.
مهندس میرزاپور ـ کارشناس ارشد معماری ـ می گوید: «در طراحی المان های میادین شهری می بایست به اقلیم منطقه ، موقعیت قرار گرفتن میدان و ارزشهای بومی ، محلی ، فرهنگی و مذهبی توجه نمود . درواقع میادین نقاط طلایی تجمعات فضای شهری است و اعمال سلایق گوناگون در طراحی آن ضروری است » .
وی در ادامه با انتقاد از وضعیت المان سازی آستانه اشرفیه افزود: « نوع مصالح بکار رفته و گیاهان انتخاب شده بایستی با آب و هوا تناسب داشته باشد، برخی گیاهان که درمناطق خشک زیبا تر و پردوام تر هستند و رنگ وجنس مجسمه ها با توجه به رطوبت هوا باید به دقت بررسی شوند ، اما در آستانه اشرفیه این مسائل رعایت نمی شود و اصولاً مشورتی با صاحبان اندیشه در این خصوص انجام نمی گیرد » .
میدان شهرداری و میدان حرم ونیز میادین ورودی آستانه که بیشتر از دیگر میادین به چشم می آیند ، از لحاظ فضای سبز در وضعیت نامطلوبی به سر می برند و هیچ ذوق و ابتکاری در طراحی آنها بکار نرفته است. بکار بردن نماد هایی مانند: بادام، ماهی، برنج و کدو که از محصولات اصلی آستانه هستند علاوه بر ایجاد حس بومی در میان مردم در شناسایی شهر به گردشگران کمک خواهد کرد.
