امسال دومین سالی ست که کشورهای عضو سازمان ملل متحد بیست و چهارم ژانویه را به عنوان «روز جهانی آموزش» گرامی می‌دارند. چنین روزی به وسیله‌ی سازمان یونسکو (بخش آموزشی ـ فرهنگی سازمان ملل) و با هدف «به وجود آوردن امکان فراگیری و آموزش، برای همه‌ی مردمان سیاره‌ی زمین»،نام گذاری شد.البته تاکید برحق برخورداری از آموزش، هم در اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر (ماده ۲۶) وجود دارد و هم در کنوانسیون حقوق کودک، که خواستار آموزش اجباری رایگان برای دوران ابتدایی کودکان است. اما «روز جهانی آموزش» هدفی فراتر را در نظر دارد و به دنبال «گسترش آموزش، با کیفیت عادلانه و در دسترس همه‌ی مردمان جهان قرار گرفتن» می‌باشد.سال گذشته میلادی ( ۲۰۱۹) سازمان یونسکو به مناسبت روز جهانی آموزش اعلام کرد که هنوز ۶۱۷ میلیون کودک در جهان خواندن و حساب کردن را
نمی‌دانند در جنگ ویرانگر عربستان و همپیمانانش برعلیه کشور یمن تا کنون ۱۶۰۰ مدرسه آسیب دیده یا ویران شده است. در افریقا و در کشوری مانند جمهوری کنگو ۴۰۰ مدرسه در نبردها و جنگ های داخلی نابود یا به آتش کشیده شده است. در همسایگی ایران، در افغانستان، کشور هم فرهنگ مان، روز یا هفته و ماهی نیست که خبر تکان دهنده ای درباره کشتار کودکان و دانش آموزان و بستن مدارس براساس جهل و نادانی نیروهای افراطی منتشر نشود.
امسال آقای «آنتونیو گوترس»، دبیر کل سازمان ملل متحد به همین مناسبت گفت: «ما باید از کیفیت آموزشی فراگیر و عادلانه اطمینان حاصل کنیم و فرصت‌های یادگیری مادام العمر را برای همه به وجود آوریم» در بند دو ماده‌ی ۲۶ اعلامیه حقوق بشر (که در سال ۱۹۴۸ نوشته شده) تاکید بر این است که «هدف آموزش و پرورش باید شکوفایی همه جانبه‌ی شخصیت انسان و تقویت رعایت حقوق بشر و آزادی‌های اساسی باشد»
در کشور ما ، دسترسی عموم مردم به آموزش باکیفیت و عادلانه به یک آرزو تبدیل شده است. تنوع شگفت انگیز مدارس ، بحران نیروی انسانی ، عدم سرمایه گزاری بهینه در آموزش ، سیاست زدگی نظام آموزشی ، نبود تجهیزات فنی در مدارس ، وجود مدارس و کلاس های فرسوده و غیراستاندارد و… دستیابی دانش آموزان به آموزش فراگیر و کیفی را در سالهای آینده دور از ذهن ساخته است .
گرچه تاکید بر اجرایی شدن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران اشاره به عزم دست اندر کاران برای حرکت آفرینی دارد و رویکردهایی نظیر آموزش از راه دور و ارایه آموزش های مجازی ، آموزش های مبتنی بر شبکه های اجتماعی ، دسترسی به آموزش را کمی تسهیل نموده است
اما به یاد داشته باشیم مصوبه سال ۹۸ مجلس شورای اسلامی مبنی بر یکپارچه سازی مدارس و از بین بردن تنوع در مدارس که می توانست گامی در جهت عادلانه کردن آموزش دانست نیز از چرخه تصویب نهایی خارج شد.
بازنشسته شدن حدود ۴۰ درصد معلمان باتجربه تا پایان سال تحصیلی ۱۴۰۰ نیز افق روشنی را فرا روی نظام آموزشی قرار نمی دهد .
نیاز امروز ما اتخاذ تصمیم های جدی ، علمی، بخردانه ، اتکا به نیروهای توانمند ، و بهره گیری از دستاورد های بشری است . مرتضی قاجارگر/ دانشجوی دکترای روانشناسی/انتهای پیام شلتوک